Åžanlıurfa Harran Ãœniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim dalında yüksek lisans yapan Veysel Sonay, saha çalışmaları sırasında Elazığ’ın Karakoçan ilçesinin Sarıcan beldesinde rastladığı çiçeÄŸin diÄŸer türlerden farklı olduÄŸunu gördü. Bunun üzerine Sonay örneÄŸi, bitkiseverlerin yer aldığı bir sosyal medya grubunda paylaÅŸtı. FotoÄŸrafları gören Ege Ãœniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım bu bitkinin yeni bir ters lale türü olabileceÄŸi konusunda Veysel Sonay’la irtibata geçti. Bu süreçte Türkiye’de ters lale uzmanı olan Aksaray Ãœniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Mehtap TekÅŸen’e danışılarak, bilimsel çalışma baÅŸlatıldı. Doç. Dr. Mehmet Maruf Balos ve Prof. Dr. Hasan Akan’ın da dahil olduÄŸu çalışmada üç üniversite akademisyenleri bitki üzerine detaylı çalışmalar yaptıktan sonra, Karakoçan’ın Sarıcan beldesinde keÅŸfedilen bu ters lalenin yeni bir tür olduÄŸu sonucuna vardı.
Akademisyenler tarafından yazılan bilimsel makalede yeni tür, çiçek benzerliÄŸinden dolayı, Erzurum, Kars ve AÄŸrı illerinde yayılış gösteren Fritillaria michailovskyi (sarı dudak), Ä°ran’da yayılış gösteren Fritillaria reuteri ve Yunanistan’da yayılış gösteren Fritillaria rhodocanakis ile karşılaÅŸtırıldı. Çalışmalar sonucunda yeni türün diÄŸer türlerden çiçek iç organları, meyve yapısı ve yapraklarının yapısı ile farklılıklar gösterdiÄŸi belirtilerek, makalesi Taksonomik Botanik camiasının önemli bilimsel dergilerinden olan Finlandiya merkezli ‘Nordic Journal Of Botany’ dergisinde Haziran 2023 tarihinde yayınlandı.
‘DÃœNYADA EN FAZLA TERS LALE TÃœRKÄ°YE’DE’
Çalışmayı yürüten akademisyenlerden Ege Ãœniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Ãœlkemiz ters laleler anlamında çok önemli bir konumdadır. Ters lalelerde dünyada 170 civarında tür mevcuttur. Üç önemli çeÅŸitlilik merkezi vardır. Bunlardan biri Kaliforniya’dır. Kaliforniya’da yaklaşık 21 tür vardır. Ä°kinci çeÅŸitlilik merkezi olan Çin’de 24 lale türü vardır. Türkiye’nin ve Yunanistan’ın bulunduÄŸu Asya’nın uç kısmı olan üçüncü çeÅŸitlilik merkezinde, bu bitkiyle beraber 49 ters lale türü oldu. Dünyadaki en fazla ters lale türünü barındıran ülke konumundayız. Endemik sayısı bakımından da çok önemli bir noktadayız. 49 bitkiden 26 tanesi endemiktir. Endemizm oranına baktığımızda yüzde 53 olduÄŸunu görüyoruz” diye konuÅŸtu.
’30 SANTÄ°METREYE KADAR BOYLANABÄ°LÄ°YOR’
‘Karakoçan lalesi’ daha çok erken baharda görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Yıldırım, “Bunlar soÄŸanlı yumrulu bitkilerdir. Çiçeklerinin oldukça zarafetli bir görüntüsü vardır. Kahverengi kırmızımsı bir doku üzerine uç kısımları sarı renkte olan boynu bükük, ters bir lale ÅŸeklindedir. Hakkari, Van tarafında yayılış gösteren ‘AÄŸlayan gelin’ olarak bilinen bir bitkimizin yakın akrabasıdır. Bu bitkinin özellikle süs bitkisi potansiyeli oldukça yüksektir. Özellikle yurt dışında da birçok bitki toplayıcısının bu anlamda gözü ülkemizin üzerindedir çünkü gerçekten de bu türler yurt dışına kaçırılan bitkilerin başında geliyor. Bu anlamda da dikkatli olmak gerekiyor. Ãœlkemizde dünyadaki konumu açısından en fazla ters lale türünü içermesi nedeniyle göz önünde olan bir ülke. Yaklaşık 25-30 santim uzunluÄŸuna kadar boylanabilen ince, uzun yapraklara sahip olan bir bitkidir” ifadelerini kullandı.
(DHA)
ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Görenleri hayrete düşürdü! TrafiÄŸi fırsat bilerek öyle bir ÅŸey yaptı ki…
Ve İmamoğlu düğmeye bastı! İnternet sitesinden yayınlandı
Hepsini oteller satın alıyor! Ä°stanbul’dan köyüne dönüp baÅŸladı
