Okunma Sayısı 1 Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu “B” ve not görünümünü “negatif” olarak teyit eder iken Türkiye ekonomisine ve yaklaşan seçimlere dair yorumlarını paylaştı. Fitch’in..
Okunma Sayısı 1
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu “B” ve not görünümünü “negatif” olarak teyit eder iken Türkiye ekonomisine ve yaklaşan seçimlere dair yorumlarını paylaştı.
Fitch’in değerlendirmelerinden satır başları şöyle:
Türkiye’nin ‘B’ notu, zayıf dış finansman ile giderek artan müdahaleci ve geleneksel olmayan siyasetlar nhedefiyleiyle büyüyen ekonomik bozulmaların yanı sıra siyasi ve jeopolitik tehlikeleri yansıtıyor.
Bu faktörler, Türkiye’nin büyük ve çeşitlendirilmiş ekonomisine, miktar olarak düşük kamu borcu seviyelerine ve yönetilebilir bir kamu borç geri ödeme profilinin karşısında yer alıyor.
‘MEVCUT POLİTİKALAR TL ÜZERİNDE BASKI YARATIYOR’
Negatif görünüm, eksi reel faizler ve artan düzenleyici önlem ve kontrollerin kullanılmasını sahibi olan Türkiye’nin genişlemeci ve tutarsız siyaset bileşiminin, döviz talebini ve lira üzerindeki değer kaybı baskılarını koruyacağına, uluslararası rezervleri zayıflatacağına, enflasyonu yüksek seviyede tutacağına, dış finansman ihtiyacı ve maliyeti üzerinde baskı oluşturacağına dair görüşümüzü yansıtıyor.
Merkez Bankası, şubat ayında siyaset faizini yüzde 8,5’e düşürdü, ancak yetkililer, yurtiçi finansman maliyetlerini düşürmek, kredi tahsisini ve hızlamasını yönetmek, döviz talebini kontrol ederek lira üzerindeki baskıları hafifletmek ve finansal dolarizasyonu azaltmak hedefiyle hedefiyle hedefli düzenlemelere giderek daha çok yaslanıyor.
BANKALAR İÇİN TAHVİL UYARISI
Bu siyaset yaklaşımı, negatif reel faizli devlet tahvilleri kaynaklı tehlikeleri artırarak ve kârlılık ile aktif kalitesini olumsuz etkileyerek, şu ana kadar dirençli kalan bankacılık sektöründeki kırılganlıklar yaratabilir.
Ayrıca, önlemlerin artan sayısı ve sıklığı düzenleyici belirsizliğini artırır ve mudilerin güvenini sarsarak ve/ya da dış finansmana erişimi azaltarak likidite tehlikelerini şiddetlendirebilir.
ENFLASYON TAHMİNİ
Yıllık enflasyon, olumlu baz etkisinden ve 2022’nin ikinci yarısından bu yana iyileşen döviz kuru istikrarından yararlanarak ekimdeki yüzde 85,5’lik zirveden şubatta yüzde 55,2’ye geriledi.
Enflasyonun 2023’te ortalama yüzde 56,5 olmasını bekliyoruz ve bu, hükümetin odağına büyüme ile istihdamı desteklemeyi almasını ve enflasyon ataletini yansıtıyor.
Geriye dönük endeksleme, yüksek beklentiler ve liradaki ek değer kaybı, enflasyondaki yukarı yönlü tehlikeler olmaya devam ediyor.
BÜYÜME TAHMİNİ
Şubat depremlerinin ekonomik aktivite üzerindeki olumsuz etkisinin mayıs seçimleri öncesinde mali siyaset ve kredi teşvikiyle kısmen dengelenmesiyle birlikte, GSYİH büyümesinin 2022’deki yüzde 5,6’dan 2023’te yüzde 2,5’e yavaşlayacağını ön görü ediyoruz.
İyileşen dış talep ve daha az genişleyici bir siyaset duruşunu dengeleyen yine inşa süreci nhedefiyleiyle büyümenin 2024’te ılımlı bir şekilde yüzde 3’e yükselmesini bekliyoruz.
REZERV TAHMİNİ
2022’de 129 milyar dolara ulaştıktan sonra TCMB brüt rezervleri yine baskı altında kalarak mart başında 120 milyar dolara geriledi. Suudi Arabistan Kalkınma Fonu’nun TCMB’ye 5 milyar dolarlık mevduat yatırma kararına rağmen swap hariç -57 milyar dolarlık net pozisyona sahip rezerv yapısı kırılgan olmaya devam ediyor.
Brüt rezervin 2023 neticesinde 105 milyar dolara, bundan sonra 3 aylıklık dış ödeme düzeyina gerilemesini bekliyoruz. Bu seviye, B kredi notuna sahip ülkelerdeki ortalamada 3,2 aylık dış ödeme düzeyinin az da olsa altında bulunuyor.
Mevcut yüksek dış finansman ihtiyaçları ve hâlâ yüksek olan mevduat dolarizasyonuna kıyasla rezerv karşılama düzeyi zayıf. Toplam mevduat içinde döviz payı yüzde 42,2, KKM dahil edildiğinde yüzde 58,7 düzeyinde bulunuyor.
Mart başı itibarıyla 84 milyar dolar düzeyinde teşhis edilen KKM, sadece bütçe maliyeti ve döviz cinsi koşullu yükümlülük yaratıyor, ayrıca çevirme miktarlarının düşmesi durumunda ülke içinde ek döviz talebi ortaya çıkmasına nhedefiyle olabilir.
CARİ AÇIK VE KISA VADELİ BORÇ RİSKİ
2022’de milli gelirin yüzde 5,4’üne artan cari açığın, düşen enerji fiyatlarına rağmen teşvik siyasetlarının etkisiyle 2023’te milli gelirin yüzde 4,3’ü düzeyinde olmasını bekliyoruz.
Aralık 2022 itibarıyla 190,2 milyar dolar olan kısa vadeli dış borçlar, Türkiye’yi yatırımcı risk algısındaki değişime karşı kırılgan hale getiriyor.
Net hata ve noksan, 2022’de cari açığın yarısına yaklaştı ve bunların niteliğine dair sınırlı görünürlük, uluslararası rezervler üzerinde ek baskı riskini artırıyor.
DEPREM SEÇİM İÇİN ÖNEMLİ FAKTÖR
Şubat depremi sonrasında yardımların yönetimi ve yine yapılanma çabaları, seçim dinamiklerini etkileyen önemli bir faktör haline geldi.
Yüksek siyasi kutuplaşma, potansiyel olarak yakın bir seçim sonucu, ekonomi siyasetsının yönü hususu ile alakalı sahip olunan hükümet ile muhalefet arasındaki keskin fark ve uygulama zorlukları nhedefiyleiyle siyaset ve siyaset belirsizliği yüksek olmaya devam ediyor.
Seçim sonrasında siyasetlar, parlamento seçimlerinin sonuçlarından, birlik siyasetlerinden ve 2024’te yapılması plan edilen yerel seçimlerden de etkilenebilir.
BÜTÇE AÇIĞI TAHMİNİ
Bütçe açığı, 2022’de merkezi yönetim düzeyinde GSYİH’nın yüzde 0,9’una geriledi (genel yönetim düzeyinde ön görüi yüzde 1,1) ve yüzde 3,5’lik bütçe açığı hedefinin ilgi çekici düzeyde üzerinde performans gösterdi.
Zayıf ekonomik aktivitenin gelirler üzerindeki etkisi, seçim yılındaki mali teşvikler ve yüksek enflasyona bağlı harcama baskılarının yanı sıra deprem sonrasında desteklerin ve yine inşa harcamalarının etkisiyle genel devlet açığının 2023’te yüzde 4,4’e ve 2024’te yüzde 4,9’a yükseleceğini ön görü ediyoruz.
Yetkililer hedefiyle siyaset zorluğu, bankalar hedefiyle önemli bir ek devlet tahvili riski oluşturmadan ya da enflasyonist baskıları beslemeden finansman kaynaklarını teşhis etmek ve zaten yüksek olan dış açık ve zayıf dış likidite üzerindeki baskılardan uzak durmak hedefiyle dış finansmana erişmek olacak.
